Hamilelikte Kabızlık Neden Olur? Gebelikte Kabızlık Nasıl Giderilir?

Besinler vücut tarafından sindirilir ve yararlı olan besin bileşenleri kan dolaşımına verilir. Vücudun ihtiyaç duymadığı besin artıkları ise bağırsaklardan dışkı olarak atılır. Kabızlık, dışkının sertleşmesi nedeniyle bağırsaklarda zor hareket etmesi ve dışarı atımının zorlaşması olarak tanımlanabilir. Hemen herkes hayatının bir döneminde kabızlık problemi ile karşı karşıya kalmıştır. Ancak hormonlardaki değişiklikler nedeniyle hamilelikte kabızlık daha yaygın olarak görülür.⁽¹⁾ Gebelikte kabızlık ile ilgili merak ettiğiniz tüm detaylar ile “Hamilelikte kabızlık nasıl giderilir?” ve “Hamilelikte kabızlık ne iyi gelir?” sorularının cevabı için okumaya devam edin.

Hamilelikte Kabızlık Sorunu Neden Olur?

Gebelikte kabızlık en çok görülen bağırsak problemlerinden biridir. Günlük alışkanlıkların ve hormonların değişmesi, bağırsak fonksiyonlarında da farklılaşmalara neden olabilir ve bu durum kabızlık şeklinde kendini gösterebilir. Dışkılamada zorlanma, şişkinlik, karın ağrısı kramp ve gaz gibi problemler kabızlığın semptomlarıdır. Gebelikte oldukça rahatsız edici bir durum olan gaz problemi hakkında daha detaylı bilgiler için “Bağırsak gazına ne iyi gelir?” yazımızı inceleyebilirsiniz. Hamilelikte kabızlık nedenleri şunlardır:

Progesteron Hormonu Yüksekliği

Gebelik döneminde progesteron hormonu seviyesinde artış gözlenir. Yumurtalıklar tarafından salgılanan progesteron fetusun rahime yerleşmesine yardımcı olur. Bu dönemde yükselen progesteron hormonu bağırsak hareketlerini yavaşlatır ve besin atıklarının kolonda kalma süresi artar. Bu durum bağırsak hücrelerinin dışkıdaki suyu emme süresini artırır ve dışkının kuruyarak sertleşmesine yol açar. Sertleşen dışkıyı kolondan dışarı atmak zorlaşır ve kabızlık meydana gelir.⁽¹⁾

Bebeğin Gelişmesi

Küçük bir hücre halindeki fetus büyüyüp geliştikçe hem ağırlığı hem de hacmi artar. Fetus ile birlikte rahim de genişler ve bağırsaklara baskı uygulayarak hareketlerinin yavaşlamasına neden olur. Bağırsaklar dışkının atılması için normal fonksiyonlarını yerine getirmekte zorlanır ve kabızlık oluşur.⁽¹⁾

Demir Takviyeleri Kullanımı

Gebelikte kabızlık nedenlerinden biri de hamilelik dönemi öncesi ve sırasında kullanılan demir takviyeleridir. Bu dönemde anne adayı hem kendi vücudu hem de gelişen fetus için ekstra kana ihtiyaç duyar. Kan, anne ve bebeğin ihtiyaç duyduğu oksijen ve besini dolaşım sistemi aracılığı ile hücrelere dağıtır. Demir ihtiyacının karşılanması için alınan demir takviyeleri, bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir ve dışkının kolonda bekleme süresini artırabilir. Bu durum dışkının kurumasına ve sertleşmesine yol açarak kabızlığa neden olabilir.⁽¹⁾

Yaşam Tarzındaki Değişiklikler

Gebelik döneminde hem hormonlardaki hem de fiziki anlamdaki değişiklikler yaşam tarzını da etkiler. Mide bulantısı ya da iştahsızlık gibi sorunlar anne adayının yeterince lif almasını engelleyebilir, su tüketimini etkileyebilir. Ayrıca gebelik döneminde hareketlerdeki yavaşlamalar ve yeterince egzersiz yapmama gibi durumlar, bağırsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa yol açabilir.⁽¹⁾

Hamilelikte Kabızlık Nasıl Giderilir?

Gebelikte kabızlığın en büyük nedenlerinden biri olan hormon değişikliklerini önlemek mümkün değildir. Ancak aşağıdaki birkaç küçük yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları değişiklikleri ile hamilelikte kabızlığa anında çözüm sağlayabilirsiniz. İşte sizler için derlediğimiz hamilelikte kabızlık çözümleri:

Lif İçeriği Yüksek Besinler Tüketin

Hamilelikte kabızlık probleminin üstesinden gelmek için her gün 25-30 gram civarında lif tüketmeye dikkat etmelisiniz. Lif, dışkı hacmini artırarak bağırsaklardan geçişi kolaylaştırabilir. Aynı zamanda dışkıyı yumuşatır ve bağırsak duvarlarına hasar vermesini önleyebilir. Beslenme programınıza taze sebze ve meyveler, kuru baklagiller, kepekli tahıllar gibi kabızlığa iyi gelen yiyecekler ekleyerek, gebelikte kabızlık sorununu en aza indirebilirsiniz.⁽¹⁾⁽²⁾

Bol Su Tüketin

Hamilelik döneminde anne adayının sıvı ihtiyacında artış söz konusudur. Hem fetusun hem de annenin yeterince su içmesi tüm vücut sistemlerinin normal fonksiyonlarını gerçekleştirmesi açısından oldukça önemlidir. Hamilelik dönemini daha sağlıklı geçirmek ve dışkının yumuşamasını sağlayarak bağırsaklardan geçişini kolaylaştırmak için su başta olmak üzere; az yağlı süt, ayran, kefir, şekersiz çay ve doğal meyve suları tüketebilirsiniz.⁽¹⁾⁽²⁾

Egzersiz Yapın

Haftada 2- 3 gün 25-30 dakika orta şiddette egzersiz yapmak, hem genel vücut sağlığının korunması hem de bağırsak hareketlerinin artırılması açısından önemlidir. Hamilelik döneminde hormonların etkisi nedeniyle genel bir uyuşukluk hali söz konusu olabilir. Ancak düzenli egzersizle bu durumun üstesinden gelmek mümkündür. Her geçen gün biraz daha büyüyen bebek, pelvik bölgesine ve hareket etmenizi sağlayan eklemlere baskı uygulayabilir ve hamileler hareket etmekte zorlanabilir. Doktorunuza danışarak size uygun bir egzersiz programı hazırlayabilir, bağırsak kaslarının çalışmasını sağlayabilirsiniz.

Kabızlığın üstesinden gelmekte zorlanırsanız doktor eşliğinde dışkıyı yumuşatarak kolondan geçişini hızlandıran ilaçlar kullanabilirsiniz. Bunlara ek olarak gebelikte kabızlık nasıl geçer sorusunun cevabı için “Kabızlığa ne iyi gelir?” yazımızı inceleyebilirsiniz.⁽¹⁾⁽²⁾

Gebelikte Kabızlık Ne Zaman Başlar?

Hamilelik dönemindeki kadınların yaklaşık %16 ile %39’u kabızlık problemi ile karşılaşır. Peki, gebelikte kabızlık ne zaman başlar? Gebelikte kabızlık, hormon seviyelerinin artışına bağlı olarak gelişir. Genellikle gebeliğin ilk 3 ayında kabızlık yaygın görülen bir durumdur. Ayrıca bebeğin ağırlığının arttığı ve bağırsaklara baskı uyguladığı hamileliğin son üç ayında kabızlık riskinde artış söz konusudur. Bazen hamilelikte kabızlık ile başlayan bağırsak problemleri doğumdan sonra da devam edebilir.⁽¹⁾⁽²⁾

Gebelikte Kabızlığı Önlemek İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gebelikte kabızlık, anne adayının konforunu olumsuz etkileyen ve strese sokabilen rahatsız edici bir sağlık problemidir. Genellikle hormon değişikliklerinden kaynaklı olduğu için kabızlığı önlemek bazen mümkün olmayabilir. Ancak sağlıklı bir diyet programını takip edebilir ve diyetinizi düzenli egzersiz ile destekleyerek kabızlığın semptomlarını hafifletebilirsiniz. Gebelikte kabızlığı önlemek için aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:

• Günlük su tüketimini artırarak dışkının yumuşamasına ve kolondan daha kolay bir şekilde geçmesine yardımcı olabilirsiniz.

• Lif içeriği yüksek besinler dışkı hacmini artırarak dışkının kolondan daha hızlı geçmesini sağlayabilir. Bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olarak kabızlığın önlenmesinde önemli rol oynayabilir. Hali hazırda kabız iseniz doğal müshil olarak kuru erik suyu ya da günde bir iki tane kuru erik tüketebilirsiniz.

• Günlük fiziksel aktiviteyi artırmak, bağırsakların daha hızlı çalışmasına destek olabilir. Hafif tempolu yürüyüşler, yüzme ya da hamilelik pilatesi gibi aktiviteleri günlük yaşama ekleyebilirsiniz.

• Bazı besin takviyeleri gebelikte kabızlık nedenleri arasındadır. Örneğin kalsiyum ve demir takviyeleri bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olabilir. Doktorunuzla görüşerek takviye değişikliği yapabilirsiniz. Kabızlığı önlemek için doktorunuza danışmadan asla laksatif ya da müshil tarzı ilaçlar kullanmamalısınız.⁽²⁾

Hamilelikte Kabızlık ve Mikrobiyom İlişkisi Nedir?

Mikrobiyom bir başka deyişle bağırsak florası, yararlı ve zararlı mikroorganizmaların belirli bir denge ve uyum içerisinde bağırsakta yaşadığı bir mikro ekosistemdir. Vücudun normal fizyolojik fonksiyonlarının sürdürülmesinde önemli rol oynar. Bağışıklık sisteminin desteklenmesine yardımcı olur. Bağırsak florası bozukluğu, bir başka deyişle iyi bakteri ve kötü bakteri sayısındaki bir dengesizlik pek çok hastalığın asıl nedenini oluşturabilir. Gebelik dönemi karmaşık bir fizyolojik süreçtir. Bağışıklık sistemi, metabolizma ve bağırsak florası hamilelik döneminde salgılanan hormonlar nedeniyle değişikliğe uğrayabilir. Bu değişiklikler bağırsağın dışkı atımını gerçekleştiren normal fonksiyonlarını etkileyerek kabızlığa neden olabilir.^(3)(4)(5)

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.