17.11.2023
Prebiyotik Besinler Nelerdir
Prebiyotik besinler, insan vücudundaki probiyotik bakterilerin (genellikle bağırsaklarda bulunan yararlı bakteriler) beslenmesine yardımcı olan özel lifli bileşenlerdir.
Bu probiyotik mikroorganizma, aynı zamanda birçok fermente ve takviye edici gıda da bulunabilir (1, 2, 3). Probiyotikler, Uluslararası Probiyotikler ve Prebiyotikler Bilimsel Birliği’nin (ISAPP) tanımıyla "yeterli miktarlarda uygulandığında konakçıya bir sağlık yararı sağlayan canlı mikroorganizmalar" dır (4). Probiyotikler ile sıklıkla karıştırılan prebiyotikler ise bağırsaklarda yararlı bakterilerin büyümesine yardımcı olan özel bitki lifleridir (12). Probiyotikleri dışarıdan almanın birçok yolu vardır. Bu, yiyecekler, içecekler ya da takviye gıdalar ile yoluyla olabilir (5). Bazı spesifik lactobacillus plantarum suşları da probiyotik takviyelerinde bulunabilir (1). Suş, bir mikroorganizmanın genetik bir varyantı veya alt tipidir (9). Probiyotik özelliklerin suşa özgü olduğu gösterilmiştir (6). Bu nedenle probiyotik seçiminde suşun önemi de büyüktür. Bu yazı ile “lactobacillus plantarum nedir” ve “lactobacillus plantarum ne işe yarar” gibi sorularınıza cevap bulabilir, ayrıca lactobacillus plantarum faydaları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
İçerikler (Gizle-)
Lactobacillus Plantarum Nedir?
Lactobacillus Plantarum Özellikleri Nelerdir?
Lactobacillus Plantarum Ne İşe Yarar?
Lactobacillus Plantarum Nasıl Kullanılır?
Lactobacillus Plantarum İçeren Besinler Nelerdir?
Lactobacillus plantarum , ağız ve bağırsaklarda doğal olarak bulunan iyi ve yararlı bir bakteri türüdür (1, 2, 3). Yenilen yiyeceklerin vücutta parçalanması ve besinlerin emilimi gibi süreçlerde yardımcı olabilir. Lactobacillus plantarum ayrıca sindirim sisteminde hastalıklara sebep olabilecek zararlı mikroorganizmalarla da savaşarak vücuda fayda sağlayabilen bir probiyotiktir (1, 2). Yoğurt, kimchi (kore turşusu), lahana ve diğer turşu çeşitleri, salamura zeytin ve kefir gibi fermente besinlerde ve probiyotik takviye edici gıdalarda bulunabilir (2, 3).
Lactobacillus plantarum v299 gibi probiyotiklerin dışarıdan alınması, vücuda çeşitli faydalar sağlayabilir. Örneğin bağırsaklardaki mikroorganizmaların dengesinin sağlanmasına, bağırsak florasının korunmasına, ishal ve kabızlık gibi birçok sindirim probleminin iyileşmesine yardımcı olabilir (3). Bağırsak florası, bağırsaklardaki bakteri ve diğer mikroorganizmaların oluşturduğu fizyolojik bir ortamdır (10). Lactobacillus plantarum gibi dışarıdan alınabilen bazı probiyotikler; egzama, mevsimsel alerjiler, irritabl bağırsak sendromu (İBS), yüksek kolesterol, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi rahatsızlıklar için koruyucu ya da tedavi edici olarak da kullanılabilir (2).
Dilerseniz probiyotik kullanımı hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.
Gram pozitif bir laktik asit bakteri türü olan Lactobacillus plantarum, ekolojik ve metabolik olarak adaptasyon sergilediğinden birçok ortamda ve gıdada yaşayabilir. Lactobacillus plantarum; fermente gıdalar, etler, bitkiler ve memelilerin mide - bağırsak sisteminde yaşayabilir (7).
Bir bakteri türünün etkili bir probiyotik olarak görülebilmesi için önem arz eden bazı özellikler vardır. Mide asidi ve safra tuzlarına direnç, bağırsak mukozasına bağlanma yeteneği ve antibiyotiklere duyarlılık gibi özellikler bakteri türlerinin probiyotik etkisi açısından önemlidir. Ayrıca konakçıda kalma yeteneği, bağırsak florasını olumlu etkileme, bağırsak bütünlüğünü ve hareketliliğini değiştirme, bağışıklığı güçlendirme ve zararlı bakterilere karşı gösterilen antimikrobiyal ve rekabetçi davranış gibi yetenekler de bir bakterinin probiyotik özelliğini etkileyen faktörlerdendir (7).
Probiyotik etkinliği açısından önemli olan lactobacillus plantarum özellikleri şunlardır:
Lactobacillus plantarum suşlarının insan vücudunda birçok fayda sağladığı yönünde görüşler ve de çalışmalar mevcut. Bu çalışmalar, genel olarak olumlu sonuçlar vermiştir. Bu konuda yapılacak olan daha fazla çalışma daha kesin sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır. Lactobacillus plantarum suşlarının bazı potansiyel faydaları aşağıda yer alan tablodaki gibidir.
| Cilt sağlığı ve atopik dermatit (egzama) | Lactobacillus plantarum ile yapılan klinik çalışmalar sonucunda ciltte su kaybının azaldığı ve cilt elastikiyetinin arttığı gözlenmiştir (3). Lactobacillus plantarum alımının atopik dermatit (egzama) için de olumlu etkileri olduğu bazı çalışmalarla gösterilmiştir (1, 2, 3). |
| Ülseratif kolit | Yapılan bazı çalışmalarda lactobacillus plantarum da içeren sinbiyotik bir karışımın ülseratif kolit belirtilerini önemli ölçüde iyileştirdiği gözlenmiştir (3). Sinbiyotikler, prebiyotik ve probiyotiklerin bir arada bulunduğu karışımlardır (11). |
| Yüksek kolesterol | Lactobacillus plantarum içeren probiyotiklerin yüksek kolesterole de iyi geldiği düşünülmektedir (1, 2, 3). |
| Bağırsak sağlığı ve irritabl bağırsak sendromu (İBS) | Lactobacillus plantarum tek başına ya da diğer probiyotiklerle birlikte alındığında bağırsak sağlığına ve irritabl bağırsak sendromunun belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olabilir (1, 2, 3). |
| Solunum yolları enfeksiyonu | Lactobacillus plantarum , tek başına veya diğer probiyotiklerle birlikte alındığında solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili olabilir (1). |
| Bağışıklık | Yapılan bazı çalışmalar lactobacillus plantarum ile bağışıklık aktivitesinin olumlu yönde etkilenebileceği gözlenmiştir (3). |
| Kandidiyazis | Lactobacillus plantarum ile yapılmış bazı çalışmalarda kandidiyazis tedavisiyle ilgili olumlu sonuçlar elde edilmiştir (3). |
| Kalp sağlığı | Yapılmış bazı çalışmalar sonucunda lactobacillus plantarum ile kalp sağlığının korunabileceği de düşünülmekte (2, 3). |
| Kalsiyum ve demir emilimi | Lactobacillus plantarum içeren besinlerle yapılmış bazı çalışmalar sonucunda demir ve kalsiyum emilimlerinin arttığı görülmüştür (3). |
| B vitamini üretimi | Çiğ inek sütünden lactobacillus plantarum izole edilerek yapılan bir çalışmada lactobacillus plantarumun 299v bazı B grubu vitaminlerini üretebildiği gözlenmiştir (3). |
Lactobacillus plantarum, besinlerden veya takviye edici gıdalarla alınabilir. Çoğunlukla ağız yoluyla alınan lactobacillus plantarum, tek başına veya diğer probiyotiklerle kombine bir şekilde kullanılabilir (1).
Lactobacillus plantarum içeren preparatların hamilelik sürecinde kullanımının güvenli olduğu düşünülmektedir. Gebeliğin 10 - 12. haftalarından itibaren doğuma kadar güvenle kullanılabileceği düşünülse de konuyla ilgili mutlaka doktor önerisi alınmalıdır. Emzirme döneminde ise lactobacillus plantarum içeren probiyotiklerin kullanımının güvenli olup olmadığına dair yeterli bilgi yoktur (1). Hamilelik ve emzirme döneminde lactobacillus plantarum veya diğer probiyotikleri içeren preparatları kullanmadan önce doktorunuza danışmanız en doğrusu olacaktır. Çocuklarda tek başına lactobacillus plantarum içeren preparatların ya da diğer probiyotiklerle kombine bir şekilde ağız yoluyla alınmasının güvenli olduğu düşünülmekte (1).
Lactobacillus plantarum suşları, fermente edilmiş birçok besinde bulunabilir (8). Lactobacillus plantarum içeren besinlerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Lactobacillus plantarum dışında kabızlık için ne yemeli gibi konularda da araştırma yapmak için içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Önerilen Bloglar
Prebiyotik Besinler Nelerdir
Prebiyotik besinler, insan vücudundaki probiyotik bakterilerin (genellikle bağırsaklarda bulunan yararlı bakteriler) beslenmesine yardımcı olan özel lifli bileşenlerdir.
Kabızlık İçin Probiyotik İyi Gelir mi?
Hemen her yaşta görülebilen ve yaşam kalitesini etkileyen kabızlık, genellikle haftada 3 kez ve daha az dışkılama olarak tanımlanır.
