Bebeklerde Karın Şişliği

Bebeklerde karın şişkinliği, aileleri sıklıkla endişelendiren konulardan biridir. Ancak pek çok bebeğin karnı, iyi bir beslenmenin ardından şişkin görünür. Beslenme sonrasında yeni doğan bebeklerde karın şişkinliği normal kabul edilse de beslenme dönemleri arasında karınlarının yumuşak hissedilmesi gerekir. Eğer bebeğinizin karnı sert ve şişkin ise bu durum bir sorun olduğu anlamına gelebilir. Sert ve şiş karın, gaz ya da kabızlık gibi durumlardan kaynaklanıyor olsa da ciddi bağırsak rahatsızlıklarının işareti de olabilir. Özellikle 1 ya da 2 günden uzun süredir bebeğinizde bağırsak hareketleri gözlemlemiyorsanız ve/veya bebeğiniz kusuyorsa mutlaka çocuk doktoruna görünmeniz önerilir.⁽¹⁾ Bu yazıda “Bebeklerde karın şişkinliği neden olur?”, “2 yaşındaki bebeklerde karın şişkinliği nedenleri nelerdir?” ve “Bebeklerde karın şişkinliği nasıl geçer?” gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Bebeklerde Karın Şişkinliği Neden Olur?

Yeni doğanların ve yeni yürümeye başlayan bebeklerin karnının şiş olması genellikle normaldir. Çıkıntılı ve vücutlarına orantısız gibi görünen karın şişliği çoğunlukla çocuğun okul çağına gelmesi ile birlikte kaybolur, vücudu daha orantılı bir görünüme kavuşur. Ancak bebekte karın ağrısı, ateş, sert ve şişkin karın, kusma gibi belirtiler varsa bebeğin bir çocuk doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir.^(2,3)

Gaz Sorunu

Bebeklerde karın şişkinliği genellikle beslenmenin hemen ardından ortaya çıkar. Bu durum bebeklerin midesinin küçük olmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu aynı zamanda bebeğin gazının olduğunun bir belirtisi olabilir. Eğer bebeklerde mide şişkinliği gazdan kaynaklanıyorsa bebeği karın üstü pozisyona getirebilirsiniz. Karın üzerinde durmak, gazın dışarı çıkmasını kolaylaştırabilir. Bebek sırtüstü pozisyondayken bacaklarından tutup pedal çevirme hareketleri yapmak, her iki dizi de 10 saniye kadar karın bölgesine yakın tutmak bebeğin rahatlamasını sağlayabilir. Gazı hareket ettirmek için karnına ve sırtına masaj yapılabilir.⁽⁴⁾

Kabızlık

Bebeklerde karın şişkinliği kabızlıktan da kaynaklanabilir. Eğer bebeğiniz bir süredir kakasını yapamıyor ve 6 aylıktan küçükse doktorunuzu arayın. Ikınma ve karın şişliği kabızlık belirtileri arasında yer alır. Kabızlığı önlemek için bebeğinizi anne sütü ile besleyebilir, beslenme rutinindeki su miktarını artırabilir ve katı gıdaya geçen bebekler için diyetlerine bol miktarda lif içeren gıdaları dahil etmeyi düşünebilirsiniz.⁽⁴⁾

Beslenme Sırasında Hava Yutmak

Bebeklerde karın şişliği ve sertliği sorununa yol açan etkenlerden biri de aerofaji yani hava yutmadır. Şiddetli mide şişkinliğine yol açabilen bu durum bebeğin gazlı ve huzursuz olmasına yol açabilir. Beslenme sırasında çok miktarda hava yutmaktan kaynaklanabilen bu durum reflü benzeri semptomlara da yol açabilir.^(5,6,7)

Göbek Fıtığı

Bebek ağladığında ve ıkındığında göbek kordonu bölgesinde bir şişlik görünüyorsa bu durum göbek fıtığından kaynaklanabilir. Genellikle doğumu takip eden 12 ila 18 ay arasında kendiliğinden iyileşme eğiliminde olan göbek fıtığının iyileşmemesi durumunda cerrahi yöntemlerle müdahale edilmesi gerekebilir.⁽¹⁾

Çölyak Hastalığı

Otoimmün bir hastalık olan çölyak, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteinin tolere edilememesinden kaynaklanır. Bebekte çölyak gelişimi genellikle glüten içeren katı gıdalara geçiş sonrası görülür. Bebeklerde karın şişkinliği; kronik ishal, kronik kabızlık, gaz, iştah azlığı, kilo kaybı ve yavaş büyüme çölyak hastalığının erken dönem belirtileri arasında yer alır.⁽⁸⁾

Nekrotizan Enterokolit (NEC,NEK)

Yenidoğanlarda ciddi bir hastalık olan nekrotizan enterokolit, kalın bağırsak dokusunun iltihaplanması ile ortaya çıkar. Yaşamı tehdit edici boyutta olabilen bu hastalık, prematüre doğanlar arasında daha yaygındır. Zor doğum, formül mama ile beslenme, bağırsak enfeksiyonları gibi etkenler hastalık için risk faktörleri olarak sayılabilir. Bebeklerde karın şişkinliği, halsizlik, yavaş nabız gibi belirtilerle karakterizedir. Nekrotizan enterokolit belirtileri çoğunlukla yaşamın ilk birkaç haftasında ortaya çıkar.⁽⁹⁾

Ileus (Bağırsak Tıkanıklığı)

Bağırsakların farklı nedenlerle tıkanması, bebeklerde karın şişkinliği sorununa yol açabilir. Viral hastalıklar, enfeksiyonlar, elektrolit dengesizlikleri, genetik bozukluklar ileus hastalığına yol açabilir.10 Bunun yanı sıra mekonyum yani bebeğin ilk kakasından kaynaklı olarak da bağırsaklarda tıkanıklık oluşabilir. Mekonyum ileusu olarak adlandırılan bu durumda ince bağırsağın son kısmı mekonyum tarafından tıkanır. Bu durumda da karın şişliği ortaya çıkabilir.⁽¹¹⁾

Tüm bunlara ek olarak bebeklerde karın şişkinliği problemine, malrotasyon, bağırsak atrezisi, perforasyon gibi pek çok bağırsak rahatsızlığı yol açabilir. Bağırsak problemine ek  olarak diğer bazı rahatsızlıklar da karın bölgesinde şişkinliği yol açabilir. Bu yüzden karın şişliği belirtileri görüldüğünde çocuk doktoruna başvurmak önemlidir.⁽¹¹⁾

Bebeklerde Karın Şişkinliği Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde karın şişliği genellikle gaz birikmesi ve/veya kabızlık gibi şikayetlerden kaynaklanır. Şişlik, bebeklerin yeni yürümeye başladığı döneme kadar normal kabul edilebilir. Vücutları bu dönemden sonra daha orantılı bir görünüme kavuşur. Bebeklerde karın şişliğine eşlik eden ek belirtilerin varlığında ise bir doktora başvurulmalıdır. Bu belirtilerden bazıları, karın ağrısı, ateş, karın bölgesinin sıkı ve sert olması, karın şişliği, kusma, gelişim geriliği gibi belirtilerin varlığı pek çok farklı rahatsızlığın belirtileri arasında bulunur.⁽³⁾

Bebeklerde Karın Şişkinliği Nasıl Geçer?

Bebeklerde karın şişliği, gaz ya da hava yutma gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa bebeğin karnına ve sırtına masaj yapmak, pedal çevirme hareketi yapmak, ayaklarını hafifçe karnına doğru ittirmek faydalı olabilir.⁽⁴⁾ Ancak karın şişliğinin pek çok farklı sebebi olabilir. Bu nedenle karın şişliğinin geçmesi için öncelikli olarak karın bölgesindeki şişliğin neden kaynaklandığının belirlenmesi önemlidir.

Bebeklerde Karın Şişkinliği Kaç Yaşına Kadar Sürer?

Hayata yeni gelen ve yürüme dönemine kadar olan süreçte bebeklerde karın şişliği, genellikle normal olarak kabul edilir. Çocuğun okul çağına gelmesi ile birlikte şişliğin kaybolması ve vücudunun daha orantılı görünmesi beklenir.^(2,3)

Bebeklerde Karın Şişkinliğinden Korkulması Gerekir mi?

Bebeklerde karın şişliği, beslenme sırasında yaygın olarak görülen ve endişe edilmemesi gereken bir durumdur. Bebeğin karnı iki beslenme dönemi arasında yumuşak hissedilir. Fakat bebeğin karnının şiş, gergin ve sert hissedilmesi bir sorunun işareti olabilir. Bu durum, çoğunlukla gaz veya kabızlık gibi nedenlerden kaynaklansa da bebeğin bağırsak hareketlerinin 1-2 günden daha uzun süre ile gözlemlenmiyor ve/veya kusma görülüyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.⁽¹⁾

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.