Çocuklarda Kabızlık Neden Olur?
Çocukların hayatlarındaki önemli dönüm noktalarından biri de, tuvalete kakasını yapmayı öğrenmektir. Çocuklar her gün farklı miktarlarda ve sayıda kaka yapar. Bazıları günde bir kez yaparken diğerleri her yemekten sonra tuvalete gidebilir.(3) Çocuklarda kabızlık sebepleri pek çok farklı etkene bağlı olabilir.
Normal şartlarda gıdalar kolondan geçerken kalan su emilir ve kas hareketleri ile dışkı rektuma doğru itilir. Dışkı rektuma ulaştığında dışkı içeriğinde bulunan suyun büyük bir kısmı emilmiş olur. Çocuklarda kabızlık olduğunda ise kolondaki kas hareketleri yavaştır. Buna bağlı olarak dışkıdaki suyun çok büyük kısmı kolon tarafından emilir ve dışkı kuru ve sert bir hal alır. Sert ve kurumuş olan dışkının vücut dışına itilmesi zaman zaman acı verici olabilir. Bu nedenle çocuk, dışkılamamayı tercih edebilir. Zamanla dışkının yarattığı baskı hissi azalır ve bu durum kabızlığın daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bu durum çocuklarda kronik kabızlık sorununa da yol açabilir.(4) Çocuklarda kabızlık nedenlerinin bir kısmı şu şekilde listelenebilir:
- Diyet: Çocuklarda kabızlık nedenlerinin başında diyet yer alır. Fast food, atıştırmalıklar ve diğer abur cuburlar gibi yağ oranı yüksek ve lif oranı düşük besinler tüketmek kabızlığa yol açabilir. Yeterince su tüketmemek, ve diyet değişikliği de kabızlık nedenleri arasında sayılabilir. Ayrıca her gün çok miktarda inek sütü tüketmek de kabızlığa yol açabilir.(4,5)
- Bağırsak Alışkanlıkları: Birçok küçük çocuk, oyun oynamakla meşgul olduklarında dışkılama dürtüsünü göz ardı etmeye eğilimlidir. Bu durum dışkının sertleşmesine, bağırsak hareketlerinin acı verici hale gelmesine ve dolayısıyla kabızlığa neden olabilir.(5)
- Dışkıyı Tutma Alışkanlığı: Anal fissür varlığı ve önceki kabızlık deneyimleri gibi pek çok farklı durum çocuğun dışkısını uzun süre ile tutmasına neden olabilir. Bu durum bağırsak hareketlerini daha acı verici hale gelmesine ve kabızlığa yol açabilir.(5)
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Aileye yeni bir kardeşin gelmesi, evin taşınması, kreşe başlamak gibi pek çok değişim, çocuklarda endişeye yol açabilir. Endişe kabızlığa yol açan etkenler arasında sayılabilir.(6)
- Hatalı Tuvalet Eğitimi: Lazımlık ya da tuvalet eğitimi sırasında çocuk üzerinde baskı kurmak ya da dışkılama sırasında çocuğu kesintiye uğratacak aktivitelerde bulunmak, kabızlığa yol açabilir.(6)
- Bazı Hastalıklar: Nadir de olsa omurilik kusurları, tiroit eksikliği ve diğer bazı metabolik bozukluklar gibi hastalıklar kabızlığa neden olabilir.(5)
Çocuklarda Kabızlık Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda kabızlık pek çok farklı etkene bağlı olarak meydana gelebilir. Bu etkenlere bağlı olarak belirtiler de farklılaşabilir. Ayrıca kabızlık belirtileri her çocukta farklı şekilde görülebilir. Ancak genel olarak çocuklarda kabızlık belirtileri şu şekildedir:
- Karın bölgesinde şişlik,
- Karın ağrısı, kramp varlığı,
- Açlık hissetmemek,
- Diş sıkmak, kalça kaslarını sıkmak, yüzün kızarması,
- Öfkeli davranışlar,
- İç çamaşırında dışkı izi varlığı,
- Sert ve kuru dışkılamak,
- Birkaç gün boyunca bağırsak hareketlerinin olmaması,
- Bağırsak hareketleri sırasında ağrı,
- Tuvalete oturmayı reddetmek,
- Ateş,
- Dışkıda kan,
- Kilo Kaybı.(2,4,5)
Yukarıda sıralanan kabızlık belirtilerinden bir ya da birkaçı varsa bir çocuğunuzun bir hekim tarafından muayene edilmesi önerilebilir. Peki çocuklarda kabızlık nasıl geçer?
Çocuklarda Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Çocuklarda kabızlık sorununun üstesinden gelmek için pek çok strateji ve tedavi yöntemi bulunur. Çocuklarda kabızlık için çözümler şu şekildedir:
Diyetin Düzenlenmesi
Her ne kadar kabızlık diyeti olmasa da kabızlığın iyileşmesi için diyette bazı değişiklikler yapılabilir. Su alımının artırılması, doğal lifler bakımından zengin olan meyve ve sebzelerin tüketilmesi çocuklara önerilebilecek sağlıklı seçeneklerden biridir. Ayrıca çocuk 18 aylıktan büyükse kabızlığın önlenmesi için inek sütü alımını günde maksimum 500 ml'ye düşürmek ve yemeklerden önce tatlı içeceklerden kaçınmasını sağlamak faydalı olabilir.(3,5)
Hidrasyonun Sağlanması
Pek çok normal vücut işlevinin yerine getirilebilmesi için gün içinde belli bir miktar su tüketilmelidir. Vücut susuz kaldığında bağırsaklardaki su emilimi artabilir. Bu durum dışkının sertleşmesine ve dolayısıyla kabızlığın başlamasına yol açabilir. Su tüketimini artırmak, kabızlığın önlenmesine yardımcı olabilir.(3)
Tuvalette Oturuş Pozisyonunu Gözden Geçirmek
Çocuklar genellikle tuvalette otururken dik durmazlar. Zaman zaman bacak bacak üstüne atabilirler, ayaklarını havada sallanabilir. Çocukların tuvalette doğru pozisyonda durmasını sağlamak, puborektalis kasının gevşemesini teşvik ederek ve kaka yapmayı kolaylaştırabilir. Çocuk henüz klozete oturmaya hazır değilse onu zorlamamalı, lazımlığa yapması sağlanmalıdır.(3)
Tüm bunların yanı sıra hekimin reçete ettiği ilaçları belirtilen süre boyunca kullanmak, probiyotik ve prebiyotik gibi ürünlerden destek almak kabızlığın iyileşmesine ve önlenmesine destek olabilir. “Çocuklarda kabızlık ne iyi gelir?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir.(3)
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
