Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar?

Bağışıklık sistemi, organlar, beyaz kan hücreleri, antikorlar ve kimyasallardan oluşan bir ağ olarak tanımlanabilir. Tüm sistem kişiyi; bakteri, virüs, mantar, parazit gibi yabancı istilacıların neden olduğu enfeksiyonlardan ve hastalıklardan korumak için bir arada çalışır.⁽¹⁾ Bu yazıda sıklıkla merak edilen “Bağışıklık sistemi neden zayıflar?”, “bağışıklık sistemi neden çöker?” ve “Bağışıklık sistemi düşüklüğü belirtileri nelerdir?” gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar?

Pek çok farklı hastalık türü bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir ya da bağışıklığın baskılanmasına neden olabilir. Bu durum hafif şiddette olabileceği gibi bazı vakalarda daha şiddetli seyredebilir. Bazı bağışıklık sistemi zayıflıkları doğuştan, bazıları ise çevresel faktörlerden kaynaklanabilir.⁽²⁾ Sağlıklı bireylerde bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilen etkenlerden bazıları şöyledir:

Uyku Eksikliği

Yeterince uyumayan bireylerin, virüs ve bakteri enfeksiyonlarına yakalanma olasılığı artabilir. Ayrıca iyileşme süresinin uzaması da olasıdır. Peki uyku eksikliğine bağlı olarak bağışıklık sistemi neden zayıflar? Bunun temel nedeninin vücudun; hastalıklara karşı savunmaya yardımcı olan antikorları, yani protein ve hücreleri üretememesi olduğu söylenebilir. Çünkü vücut, bağışıklık sistemine yardımcı olan sitokin adı verilen proteinleri yalnızca uyku sırasında serbest bırakır. Eğer kendinizde bağışıklık sistemi düşüklüğü olduğunu düşünüyorsanız bunun nedeni az uyumanız olabilir.^(3,4)

Stres, Endişe ve Kaygı

“Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” sorusuna verilebilecek yanıtlardan biri de endişe ve kaygıdır. Endişeli olmak, bağışıklık sisteminin etkisini ani bir şekilde düşürebilir. Sürekli olarak strese maruz kalmak; grip, uçuk, zona gibi rahatsızlıklara yol açan virüslere karşı bağışıklık sisteminin yetersiz kalmasına neden olabilir. Çünkü stres, endişe ve kaygı; lenfositlerin yani enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan beyaz kan hücrelerinin azalmasına yol açabilir. Lenfosit seviyesindeki düşüş, kişinin soğuk algınlığı gibi hastalıklara yol açan virüslere karşı açık hale gelmesine neden olabilir.^(5,6)

Dengesiz ve Sağlıksız Beslenme

“Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” sorusunun yanıtı beslenme şekli ile alakalı olabilir. Meyve ve sebzeler, vücudun enfeksiyonlarla savaşması için ihtiyaç duyduğu beyaz kan hücrelerinin yapımında rol oynayabilir. Mevsiminde ve taze olarak tüketilen meyveler, sebzeler, kabuklu yiyecekler, tohumlar; A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra bol miktarda miktarda çinko ve beta-karoten içerir. Bazı sebzeler ve meyveler çok iyi lif kaynağıdır. Vücuttaki yağ miktarının düşmesini sağlayabilen bu besin maddeleri bağışıklık tepkisini güçlendirebilir. Eğer kendinizde beslenmeye bağlı olarak bağışıklık sistemi bozukluğu olduğunu düşünüyorsanız, bir diyetisyenle görüşmeyi düşünebilirsiniz.^(7,8)

Sedanter Hayat

Eğer sedanter bir yaşam tarzını benimsediyseniz bu ”Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” sorusunun yanıtı olabilir. Düzenli olarak egzersiz yapmak, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını destekleyebilir. Kan dolaşımının hızlanmasını sağlayan egzersiz, bu yönüyle vücudun ihtiyaç duyduğu besinlerin ilgili alanlara daha kolay ulaşmasını sağlayabilir. Farklı bir anlatımla egzersiz yoluyla, lenf düğümlerinde ve dalakta bulunan bağışıklık hücrelerinin kan dolaşımında hareket etme kabiliyeti artabilir.^(9,10)

Tüm bunların haricinde alkol ve sigara kullanmak, yas döneminde olmak, açık havada yeterince zaman geçirmemek, yeterince D vitamini almamak ve bazı ilaçların kullanımı bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir. Sıklıkla merak edilen “Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” sorusu bu şekilde cevaplanabilir.^(8,11) Peki bağışıklık sistemi zayıflığı belirtileri nelerdir?

Zayıf Bağışıklık Sistemi Belirtileri Nelerdir?

Zayıf bağışıklık sistemi belirtileri arasında en başta belirtilmesi gereken enfeksiyonlara yatkınlıktır. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, sağlıklı bireylere kıyasla daha sık enfeksiyon geçirebilir. Bu durum mevcut hastalıkların şiddetlenmesine ve tedavi sürecinin uzamasına da yol açabilir.⁽²⁾ Zayıf bağışıklık sistemi belirtileri arasında sayılabilecek diğer bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:

Sindirim Sorunları

Yapılan bazı araştırmalara göre bağışıklık sistemi ile bağırsaklar arasında önemli bir bağlantı bulunur. Bağırsaklarda yaşayan iyi bakteriler ve diğer bazı mikroorganizmalar, bağırsak sağlığına olumlu etki yaparak bağırsakları enfeksiyonlardan korur ve bağışıklık sistemini destekler. Bağırsaklardaki bakteri sayısının azalması kişiyi; virüslere, iltihaplanma ve hatta otoimmün bozukluklara karşı savunmasız hale getirebilir. Eğer sık sık gaz sancısı çekiyorsanız, ishal ya da kabızlık şikayetiniz varsa tüm bunlar zayıf bağışıklık sistemi belirtileri olabilir.^(5,12)

Yaraların Geç İyileşmesi

Zayıf bağışıklık sistemi belirtileri arasında sayılabilecek durumlardan biri de yaraların normalden daha yavaş iyileşmesidir. Kesik, yanık ve sıyrıkların oluşmasının ardından bölgeye besin açısından zengin olan kan gönderilir ve bölge koruma altına alınarak iyileşme süreci başlatılır. Ancak iyileşme süreci bağışıklık hücrelerine bağlıdır. Bağışıklık sisteminin yavaş olması, cildin yenilenme sürecini de yavaşlatır.^(13,14)

Yorgunluk

Kişinin yeterince uyumasına ve istirahat etmesine rağmen kendini sürekli olarak yorgun hissetmesi, zayıf bağışıklık sistemi belirtileri arasında gösterilebilir. Bu durum bağışıklık sisteminin beslenmesi için enerjinin korunmasına bağlı olarak gerçekleşebilir.^(15,16,17)

Bağışıklık Sisteminin Zayıflamasının Vücuda Etkileri Nelerdir?

Bağışıklık sisteminin zayıflaması ile vücut, istilacılara karşı korunmasız kalabilir. Bu durum kişinin kolayca hastalanmasına yol açabilir. Akciğer iltihaplanması, menenjit, bronşit ve cilt enfeksiyonları; bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin sıklıkla geçirdiği enfeksiyonlardan bazılarıdır. Ayrıca bağışıklık sistemi zayıf kişilerde; otoimmün bozukluklar, iç organların iltihabı, kan bozuklukları veya anemi gibi rahatsızlıkların yanı sıra iştah kaybı, ishal ve karın ağrısı dahil olmak üzere sindirim sorunları görülebilir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması, bebeklerde ve çocuklarda büyüme ve gelişme gecikmelerine yol açabilir.⁽²⁾

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.