Chia Tohumu Faydaları: Kabızlık, Saç, Cilt İçin Faydalar

Chia tohumu faydaları ile ön plana çıkan ve yapısında antioksidanlar, mineraller, lif ve omega-3 yağ asitleri gibi çok sayıda yararlı bileşik içeren bir bitkidir. Barındırdığı besin öğeleri çoklu vücut fonksiyonlarını, organ ve sistemlerin işleyişini desteklemede rol oynayan önemli faydalara sahiptir.¹ Metnin devamını okuyarak “Chia tohumunun faydaları nelerdir?”, “Chia tohumu kabızlıkta nasıl kullanılır?”, “Chia tohumu cilde faydaları var mıdır?” gibi soruların cevapları hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Chia Tohumu Faydaları Nelerdir?

Çok yönlü kullanıma uygun olan ve bu nedenle birçok tarifte eklenebilen chia tohumu kalp sağlığı ve kemikleri desteklemeye yardımcı olur ve kan şekeri regülasyonuna katkı sağlar.⁽¹⁾ Chia tohumu faydaları aşağıda daha detaylı olarak ele alınmıştır.

Chia Tohumunun Kabızlığa Faydaları

Chia tohumu faydaları kabızlık yönünden henüz araştırmalarla yeterli düzeyde incelenmemiştir. Bununla birlikte yüksek lif içeriği nedeniyle müshil etkiye sahip olduğu düşünülür. Chia tohumu yüksek oranda su hapsederek jel kıvamına gelen bir besindir. Sıvı tutma özelliği sayesinde dışkının daha yumuşak kıvamda olmasına ve böylece daha kolay atılmasına yardımcı olur.

Chia tohumu lif içeriği 100 gram için yaklaşık 27 gramdır. Yetişkinler için günlük olarak alınması önerilen lif miktarı ise 22 ila 34 gram arasındadır. Yani chia tohumu günlük lif ihtiyacını karşılamak için iyi bir kaynak olma özelliği taşır.⁽²⁾ Bağırsaklara iyi gelen yiyecekler arasında önemli bir yere sahip olan chia tohumunu düzenli olarak tüketerek sindirim problemlerinizi azaltmaya katkı sağlayabilirsiniz.
“Kabızlığa ne iyi gelir?” sorusunun daha detaylı yanıtları için “Kabızlığa İyi Gelen Yiyecekler” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Ek olarak bağırsak sağlığınız konusunda bilinç düzeyinizi artırmak için “Bağırsaklara İyi Gelen Yiyecekler” başlıklı konumuza göz atabilirsiniz.

Chia Tohumunun Cinselliğe Faydaları

Chia tohumu cinselliğe faydaları ile de adından söz ettiren bir besindir. Chia tohumunun yapısında omega-3 ve omega-6 gibi vücutta sentezlenemeyen esansiyel yağ asitleri bulunur. Özellikle omega-3 yağ asitlerinden zengin içeriği sayesinde testosteronu doğal olarak artırmaya ve erektil disfonksiyondan korunmaya yardımcı olduğu söylenebilir.^(3,4)

2017 yılında hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada omega-3 yağ asitlerinin erektil disfonksiyon üzerine etkileri incelenmiştir. Omega-3 yağ asitlerinin damar sağlığını destekleyerek aterosklerozdan korunmada etkili olduğu bilinir. Ateroskleroz (damar sertliği) varlığında kan damarları daralır ve bu da kan akışını olumsuz yönde etkileyerek erkekte ereksiyonu olumsuz yönde etkileyebilir. Yapılan çalışmada omega-3 yağ asitleri ile beslenen sıçanların damar sağlığı desteklendiği için ereksiyon kalitesinde önemli ölçüde iyileşme görülmüştür.⁽³⁾

Chia tohumunun kadınlarda ise üreme sağlığı için faydalı olduğu belirtilmiştir. İçeriğinde bulunan antioksidanlar, yüksek lif, demir, magnezyum ve çinko mineralleri hamilelik için olumlu etkilere sahiptir. Sağlıklı yumurta ve kırmızı kan hücresi yapımında katkıları olan bu bileşenler ek olarak hormonların düzenlenmesini ve üreme organlarına kan akışının artırılmasını destekler.⁽⁴⁾

Chia Tohumunun Cilde Faydaları

Chia tohumu, içeriğinde bol miktarda antioksidan bileşikler bulundurur. Antioksidanlar serbest radikal adı verilen zararlı moleküllerin vücuda ve cilde verdiği hasarı önlemeye ve doku onarımını desteklemeye  yardımcı olur. Meksikalı araştırmacılar yakın zamanda yaptıkları çalışmalar neticesinde chia tohumunun daha önce bildirilenden ortalama olarak iki kat daha yüksek miktarda antioksidan konsantrasyonu içerdiğini bildirmişlerdir. Ek olarak chia tohumunun sahip olduğu antioksidan aktivitenin serbest radikallerin zararlı etkisini %70'e kadar durdurabildiğini raporlamışlardır. Özetle sağlıklı beslenme rutininiz için iyi bir alternatif oluşturan chia tohumu cilde olan katkılarıyla da göz doldurur. Chia tohumu erken yaşlanmayla savaşmaya, cilt hücrelerini ultraviyole ve çevresel hasar gibi olumsuz etkenlerden korumaya yardımcı olur.⁽⁵⁾ Sağlıklı bir beslenme planı hedefliyorsanız “Sağlıklı Beslenme Nasıl Olur?” başlıklı yazımızı okuyarak nereden başlayacağınız konusunda fikir sahibi olabilirsiniz.

Chia tohumu ayrıca yüksek yağ asidi içeriği nedeniyle yağ olarak cilt bakım ürünlerinin içeriğine eklenen popüler bir bileşendir. Chia tohumu yağı özellikle alfa-linolenik asit (ALA), omega-6, oleik asit ve stearik asit gibi sağlıklı yağlar açısından zengindir. Chia tohumu yağını cilde doğrudan uygulamanın yanı sıra bu yağlardan zengin bir diyetle beslenmek de sağlıklı bir cilde sahip olmaya yardımcı olur. Chia tohumu yağı ultraviyole (UV) ışınlarının zararlı etkilerini engellemeye ve cildi nemlendirerek ince çizgilerin görünümünü hafifletmeye destek olur. Yağın topikal uygulaması kuru ve karma cilde sahip kişiler için uygun olsa da yağlı cildi olanlarda gözenekleri tıklayarak komedojenik etki gösterebilmesi nedeniyle önerilmez. Bu nedenle ciltte kullanım için tercih edecekseniz bu amaçla özel olarak formüle edilmiş chia tohumu yağı ürünlerini satın almanız daha iyi olacaktır. Böylece sivilce oluşumu veya ciltte tahriş yaşama olasılığı riskini azaltabilirsiniz.⁽⁷⁾

Chia Tohumunun Saça Faydaları

Chia tohumu sağlığa yararlı yağ asitleri açısından zengin olması nedeniyle saçın nem dengesini korumada fayda sağlayabilir. Chia tohumu saça faydaları arasında saçların daha yumuşak, pürüzsüz, parlak ve nemli olmasına yardımcı olması sayılabilir. Chia tohumu sayesinde saç tellerinin güçlü ve nemli tutulması saçlarda kırılmayı önlemeye, böylece saçlarınızın uzun ve sağlıklı kalmasını desteklemeye katkı sağlar. Bazı kaynaklarda chia tohumu yağının saçların uzama hızını artırdığı yönünde iddialar olsa da bu yönde elde edilen bilimsel kanıt mevcut değildir.⁽⁷⁾

Chia Tohumu Göz Sağlığına Faydaları

Araştırmalardan elde edilen bazı bilimsel kanıtlar, yeterli miktarda omega-3 yağ asidi alımının göz sağlığının korunmasına katkı sağlayabileceğini düşündürmektedir. Çalışmalara göre omega-3 yağ asitlerinin yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve kuru göz hastalığı gibi inflamatuar göz hastalıklarının tedavisinde etkili olabileceği ifade edilmektedir. Bazı uzmanlar Amerikan kuru göz hastalığına bağlı şikâyetleri azaltmak için balık yağı alımı tavsiye etmektedir. Bu sebeplerle chia tohumunun da zengin omega-3 yağ asidi içeriğiyle göz sağlığını desteklemeye yardımcı olduğunu söylemek mümkün.⁽³⁾

Chia Tohumunun Diğer Faydaları

Chia tohumunun yukarıda sayılan faydalarının yanı sıra kalp ve kemik sağlığı ile kan şekeri kontrolünde de olumlu katkıları bulunur. Chia tohumunun lif ve omega-3 bakımından zengin olduğu göz önüne alındığında kalp sağlığına faydaları olduğu söylenebilir. Chia tohumlarında bulunan çözünür lif, kandaki total kolesterol ve LDL (kötü) kolesterolü düşürmeye katkı sağlar. Birçok gözlemsel çalışma, bu minerallerin yeterince alınması kemik gücünün bir göstergesi olan kemik mineral yoğunluğunu korumak için önemli olduğunu göstermiştir.⁽¹⁾

Chia tohumu tüketmek, muhtemelen lif içeriği ve yapısındaki diğer faydalı bileşikler sayesinde kan şekerinin düzenlemesine yardımcı olabilir. Yapılan bazı hayvan çalışmalarında chia tohumlarının insülin duyarlılığını artırabileceği yönünde kanıtlar elde edilmiştir. Bu etki yemeklerden sonra kan şekeri seviyelerinin dengelenmesine destek olabilir.⁽¹⁾

Ek olarak kalsiyum, magnezyum, fosfor gibi kemik sağlığı açısından önemli mineraller bakımından zengin olan chia tohumu iskelet sistemini desteklemeye yardımcı olur.⁽¹⁾

Chia Tohumu Hangi Vitamin ve Mineralleri İçerir?

Chia tohumu çeşitli vitamin ve mineraller bakımından zengindir. Yapısında tiamin ve niasin vitaminlerinin yanı sıra kalsiyum, magnezyum, çinko, demir ve fosfor minerallerini barındırır.⁽¹⁾

Chia Tohumu Nasıl Tüketilir?

Chia tohumu baskın olmayan hafif bir tada sahiptir ve bu özelliği ile eklendiği yiyecek veya içeceklerin aromasını alma eğilimindedir. Sıvı gıdalara eklendiğinde sıvıyı hapsederek boyutunun birkaç katı kadar şişer. Böylece yutulması ve sindirilmesi kolay olan jelatinimsi bir yapıya bürünür.⁽⁵⁾ Chia tohumunu tüketmenin bazı yolları aşağıdaki gibidir:

• Smoothie: Chia tohumu tüketiminin popüler bir yolu smoothielere eklemektir.

• Salata sosu: Chia tohumu zeytinyağı, sirke, limon suyu gibi salata sos malzemeleriyle iyi uyum sağlar. Salata soslarınıza chia tohumu ekleyerek sosu daha besleyici ve kıvamlı hale getirebilirsiniz.

• Puding: Chia tohumu yardımıyla lezzetli pudingler hazırlayabilirsiniz.

• Unlu mamüller: Fırında pişirdiğiniz unlu mamüllerde chia tohumu kullanabilirsiniz. Chia tohumu unlu mamullerin nemli kalmasına yardımcı olur ve yumurta yerine veya kıvam artırıcı olarak tercih edilebilir.

• Granola, protein bar ya da enerji barı: Ev yapımı granola, enerji veya protein barlarında lif takviyesi sağlamak için kullanılabilir.

• Galeta unu yerine: Galeta unu yerine köfte gibi yiyeceklerde tercih edebilirsiniz.

• Reçel: Reçellerde kıvam artırıcı olarak kullanabilirsiniz.⁵

Chia Tohumu Günlük Ne Kadar Tüketilir?

Chia tohumu tüketimini çoğu kişi iyi tolere eder. Fakat çok fazla lifli besin yemeye alışkın değilseniz, tek seferde çok fazla chia tohumu tüketmeniz şişkinlik veya ishal gibi bazı sindirim yan etkileri yaşamanıza sebep olabilir. Sıklıkla günde iki kez 20 gram yani yaklaşık 1,5 yemek kaşığı tüketilmesi önerilir.⁽¹⁾

Chia Tohumu Zayıflatır mı?

Chia tohumu lif bakımından zengin içeriği ve yapısındaki proteinler sayesinde kilo kontrolü sağlamaya yardımcı olabilir. 28 gram chia tohumu yaklaşık 10 gram diyet lifi içerir. Bu miktar ağırlığının ortalama %35'nin liften oluştuğu anlamına gelir. Bazı çalışmalar yüksek lif içeriği barındıran bir diyetin aşırı kilo alımını ve obeziteyi önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Örneğin 24 katılımcıyla yapılan bir araştırma kahvaltıda 7 veya 14 gram chia tohumu içeren yoğurt yemenin sadece yoğurt yemeyle karşılaştırıldığında kısa vadede açlık hissini ve gıda alımını azalttığını bildirmiştir.⁽¹⁾

Chia tohumu faydaları ve zararları hakkında merak ettiğiniz diğer detaylar için bir beslenme uzmanına başvurarak ayrıntılı bilgi ve destek alabilirsiniz.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.